ویروس اچ پی وی (HPV)؛ همه چیز درباره ویروس پاپیلوم انسانی

ویروس HPV اچ پی وی (پاپیلومای انسانی) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که از طریق تماس پوستی و جنسی منتقل می‌شود. این ویروس انواع مختلفی دارد که برخی از آنها می‌توانند منجر به زگیل‌های تناسلی و حتی سرطان‌های دهانه رحم، مقعد و گلو شوند. آگاهی از علائم، روش‌های انتقال و راه‌های پیشگیری و درمان این ویروس اهمیت زیادی در حفظ سلامت فردی و اجتماعی دارد. در این مقاله به بررسی کامل ویروس HPV، علائم آن، روش‌های انتقال و درمان خواهیم پرداخت.

ویروس اچ پی وی چیست؟

ویروس HPV اچ پی وی (پاپیلومای انسانی) یک ویروس شایع است که از طریق تماس پوستی و جنسی منتقل می‌شود. این ویروس انواع مختلفی دارد که برخی از آنها می‌توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی و برخی دیگر منجر به سرطان‌های دهانه رحم، مقعد و گلو شوند. ویروس HPV یکی از مهم‌ترین عوامل عفونی در بروز سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی محسوب می‌شود.

انواع ویروس اچ پی وی

ویروس اچ پی وی بیش از 200 نوع مختلف دارد که به دو دسته کم‌خطر و پرخطر تقسیم می‌شوند. انواع کم‌خطر مانند اچ پی وی نوع 11و 6 معمولاً باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی و تغییرات خفیف سلولی می‌شوند؛ اما خطر سرطان‌زا بودن ندارند. در مقابل، ویروس های پرخطر مانند اچ پی وی نوع 18، 16، 31، 33، 45، 52 و 58 می‌توانند منجر به تغییرات پیش‌سرطانی و سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، مقعد و گلو شوند.

چگونه به ویروس اچ پی وی مبتلا می شویم؟

ویروس اچ پی وی از طریق تماس مستقیم پوستی یا غشای مخاطی با فرد آلوده منتقل می‌شود. مهم‌ترین راه‌های ابتلا به ویروس اچ پی وی عبارتند از:

• تماس با پوست آلوده: ویروس اچ پی وی می‌تواند از طریق تماس مستقیم با پوست یا غشای مخاطی فرد آلوده به فرد دیگر منتقل شود. این ممکن است بدون انجام رابطه جنسی، مانند تماس با زگیل‌های تناسلی یا بخش‌های دیگر بدن که ویروس در آنها حضور دارد، اتفاق بیفتد.
• رابطه جنسی: این شایع‌ ترین روش انتقال ویروس است. حتی اگر فرد آلوده علائمی نداشته باشد، می‌تواند ویروس را منتقل کند. این شامل هر نوع رابطه جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی) می‌شود.
• استفاده از اشیاء شخصی مشترک: در برخی موارد نادر، ممکن است ویروس از طریق اشیاء شخصی مشترک مانند حوله‌ها، لباس‌ها یا وسایل بهداشتی آلوده منتقل شود.
• از مادر به کودک: در موارد نادر، ممکن است ویروس اچ پی وی از طریق تولد طبیعی از مادر به کودک منتقل شود.

علائم ویروس HPV در زنان و مردان

علائم ویروس اچ پی وی مثبت در زنان و مردان به شرح زیر است:

ویروس اچ پی وی در زنان

• خارش و سوزش در ناحیه تناسلی.
• تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانه رحم.
• زگیل تناسلی در ناحیه واژن، دهانه رحم یا اطراف مقعد.
• درد یا ناراحتی در ناحیه تناسلی (در صورت وجود زگیل‌های بزرگ).
• خونریزی غیرطبیعی (مثلاً پس از رابطه جنسی یا بین دوره‌های قاعدگی).
• سرطان دهانه رحم (در انواع پرخطر ویروس اچ پی وی، به ویژه نوع 16 و 18).

ویروس اچ پی وی در مردان

• خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی.
• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی.
• زگیل‌های بزرگ یا گسترش یافته در ناحیه تناسلی.
• زگیل تناسلی در ناحیه آلت تناسلی، کیسه بیضه یا اطراف مقعد.
• سرطان آلت تناسلی (در انواع پرخطر ویروس اچ پی وی، به ویژه نوع 16 و 18).

آزمایش HPV چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش خون اچ پی وی روش استانداردی برای تشخیص این ویروس نیست. در مردان، آزمایش معمولاً شامل معاینه زگیل تناسلی است؛ چون تست خاص برای تشخیص ویروس به طور عمومی رایج نیست. برای زنان معمولاً تست پاپ اسمیر اچ پی وی انجام می‌شود که در آن نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم گرفته می‌شود. سپس این سلول‌ها برای شناسایی تغییرات غیرطبیعی بررسی می‌شوند. در برخی موارد، آزمایش DNA HPV برای شناسایی انواع پرخطر ویروس انجام می‌شود. بر اساس نتایج آزمایش، پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا نیاز به درمان یا پیگیری بیشتر است.

ویروس hpv چگونه منتقل میشود؟

روش انتقال ویروس اچ پی وی عمدتاً از طریق تماس مستقیم جنسی است و می‌تواند از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی به فرد دیگر منتقل شود. همچنین حتی اگر فرد آلوده علائمی نداشته باشد، ممکن است ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کند؛ زیرا دوره کمون اچ پی وی بین 3 تا 8 ماه است و در برخی موارد ممکن است سالها طول بکشد تا علائم ظاهر شوند. علاوه بر این، ویروس می‌تواند از طریق تماس مستقیم با پوست یا غشاهای مخاطی فرد آلوده نیز گسترش یابد، به ویژه در مناطقی مانند آلت تناسلی، مقعد یا دهان. در برخی موارد نادر نیز انتقال ویروس اچ پی وی از طریق بوسیدن و در هنگام زایمان طبیعی از مادر به کودک ممکن است.

بیماری‌های ناشی از عفونت HPV

بیماری‌های ناشی از عفونت با ویروس HPV عبارتند از:

• سرطان واژن: نوعی سرطان نادر در واژن که با عفونت طولانی‌مدت مرتبط است.
• سرطان مقعد: سرطان مقعد که به‌دلیل عفونت HPV، به ویژه انواع پرخطر، رخ می‌دهد.
• زگیل‌های کف پا: زگیل‌هایی که در قسمت زیرین پا رشد می‌کنند و معمولاً دردناک هستند.
• سرطان فرج: سرطان در ناحیه خارجی اندام تناسلی زنان که به‌ دلیل این عفونت ایجاد می‌شود.
• زگیل تناسلی: برآمدگی‌ های کوچک و نرم در ناحیه تناسلی که توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند.
• زگیل‌های معمولی: زگیل‌ های سخت و برجسته‌ای که معمولاً روی دست‌ها و انگشتان به‌وجود می‌آیند.
• سرطان آلت تناسلی: نوعی سرطان نادر که در آلت تناسلی مردان به‌دلیل عفونت HPV ایجاد می‌شود.
• سرطان دهانه رحم: سرطان سلول‌های دهانه رحم که به‌طور عمده توسط انواع پرخطر این ویروس ایجاد می‌شود.
• سرطان حنجره و گلو: سرطان‌ هایی که در ناحیه حنجره و گلو ایجاد می‌شوند و معمولاً به‌دلیل رابطه جنسی دهانی و اچ پی وی روی زبان رخ می‌دهند.

ویروس اچ پی وی چند سال در بدن میماند؟

ویروس اچ پی وی می‌تواند تا چند سال در بدن باقی بماند؛ اما در بسیاری از افراد سیستم ایمنی بدن قادر است ویروس را طی 1 تا 2 سال از بین ببرد. در برخی موارد، ویروس ممکن است برای مدت طولانی فعال باقی بماند و خطرات جدی ایجاد کند.

طول عمر ویروس hpv خارج از بدن

زنده ماندن ویروس اچ پی وی روی سطوح، برای مدت طولانی ممکن نیست و معمولاً روی سطوح خشک یا محیط‌های بیرون از بدن فعال نمی‌ماند. انتقال آن بیشتر از طریق تماس مستقیم با پوست یا غشای مخاطی فرد آلوده انجام می‌شود.

آیا ویروس اچ پی وی از بدن پاک میشود؟

در بسیاری از افراد، دفع ویروس اچ پی وی از بدن توسط سیستم ایمنی طی 1 تا 2 سال ممکن است. با این حال، در برخی افراد ویروس ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند و باعث مشکلات جدی مانند سرطان شود. برای این افراد، درمان و پیگیری پزشکی ضروری است.

تأثیر واکسن HPV بر پیشگیری از بیماری

واکسن HPV به طور موثر از نوع خطرناک اچ پی وی (مانند نوع 16 و 18) که باعث سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم می‌شوند، پیشگیری می‌کند. این واکسن همچنین از زگیل‌های تناسلی و انواع کم‌خطر این بیماری مانند اچ پی وی نوع 66 جلوگیری می‌کند. تزریق واکسن معمولاً بهترین تأثیر را قبل از شروع فعالیت جنسی و در سنین جوانی دارد.

راه‌ های پاکسازی ویروس اچ پی وی از بدن

راه‌های پاکسازی ویروس اچ پی وی از بدن به شرح زیر است:

• پیگیری منظم پزشکی: آزمایش‌ها و معاینات منظم می‌توانند به شناسایی تغییرات سلولی ناشی از ویروس و پیشگیری از مشکلات جدی کمک کنند.
• رعایت سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش و خواب کافی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و روند پاکسازی ویروس را تسریع کند.
• پرهیز از رفتارهای پرخطر: اجتناب از رابطه جنسی پرخطر و استفاده از محافظت (کاندوم) می‌تواند از انتقال و گسترش ویروس جلوگیری کند.
• سیستم ایمنی بدن: در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی ویروس اچ پی وی را طی 1 تا 2 سال از بین می‌برد و به پاکسازی آن کمک می‌کند.
• واکسیناسیون: تزریق واکسن اچ پی وی می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر ویروس جلوگیری کند و به طور غیرمستقیم از بروز مشکلات مرتبط با ویروس جلوگیری کند.

پرسش‌های متداول درباره ویروس HPV

1- آیا قرصی برای درمان اچ پی وی وجود دارد؟

خیر، قرص اچ پی وی ندارد؛ اما می توان از سایر درمان ها مانند کرم ها، کرایوتراپی، لیزر و یا جراحی برای درمان این بیماری استفاده کرد.

2- آیا HPV همیشه علائم دارد؟

خیر، بسیاری از افرادی که آلوده به ویروس HPV هستند، هیچ علامتی ندارند و ممکن است حتی بدون اطلاع از آلوده بودن آن را به دیگران منتقل کنند.

3- آیا همه افراد مبتلا به HPV دچار سرطان می‌شوند؟

خیر، بیشتر افراد مبتلا به HPV، به ویژه انواع کم‌خطر، دچار سرطان نمی‌شوند. سیستم ایمنی بدن معمولاً ویروس را پاک کرده و بسیاری از افراد بدون علائم بهبود می‌یابند.

4- آیا می‌توان به ویروس HPV بیشتر از یک بار مبتلا شد؟

بله، ممکن است فرد پس از بهبودی از یک نوع HPV به نوع دیگری مبتلا شود. هر نوع HPV سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و فرد ممکن است مجدداً آلوده شود.

5- آیا ویروس اچ پی وی از طریق بزاق دهان منتقل می‌شود؟

ویروس اچ پی وی معمولاً از طریق تماس جنسی یا تماس مستقیم با پوست آلوده منتقل می‌شود؛ اما در برخی موارد نادر، انتقال اچ پی وی از طریق بزاق دهان ممکن است. با این حال، خطر انتقال این بیماری کمتر از تماس جنسی است.

6- آیا ویروس اچ پی وی از طریق لیزر منتقل می‌شود؟

انتقال اچ پی وی از طریق لیزر ممکن نیست و فرایند آن هیچ نقشی در انتقال بیماری ندارد. با این حال، در صورتی که در طول درمان مراقبت‌های بهداشتی مناسب رعایت نشود، ممکن است خطر انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر از طریق تماس با ابزار آلوده وجود داشته باشد.

نتیجه گیری

ویروس اچ پی وی یا ویروس پاپیلوم انسانی یک عفونت شایع است که از طریق تماس مستقیم پوستی و جنسی منتقل می‌شود. علائم این ویروس می‌تواند شامل زگیل‌های تناسلی و تغییرات سلولی باشد که در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان منجر شود. با واکسیناسیون و رعایت احتیاط‌های بهداشتی می‌توان از انتقال و بروز عوارض جدی جلوگیری کرد. درمان‌ها شامل از بین بردن زگیل‌ها و پیگیری‌های پزشکی منظم برای پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با HPV است.

• زگیل تناسلی؛ علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری تاریخ انتشار : 1404-01-23تاریخ بروز رسانی : 1404-01-24